ISO to skrót nazwy Izolowanego Składowiska Osadów, które stanowi zachodnią część kompleksu składowisk odpadów przemysłowych przy ulicy Zielonej, zwyczajowo nazywanego w Bydgoszczy kompleksem składowisk odpadów „Zielona”. Składowisko ISO, o powierzchni 4,8 hektara, zostało wybudowane w roku 1991 i było przeznaczone do przyjęcia osadów pochodzących ze wszystkich instalacji funkcjonujących na terenie Zakładów Chemicznych „ZACHEM” S.A. Początkowo ISO przyjmowało osady pochodzące z Centralnego Zbiornika Uśredniania Ścieków, a w następnych latach, po uruchomieniu kolejnej instalacji zakładowej, z Centralnej Stacji Neutralizacji Ścieków.

Składowisko ISO ze względu na charakterystyczny pomost stało się symbolem kompleksu składowisk odpadów „Zielona”. Nie oznacza to jednak, że ze środowiskowego punktu widzenia, stanowi ono najniebezpieczniejszy element Zakładu.

Historia deponowania odpadów i eksploatacji składowisk na obszarze dawnych Zakładów Chemicznych „ZACHEM” S.A. sięga lat 40. XX wieku. Początkowo związana była z produkcją DAG Fabrik Bromberg. Produkcję, a co za tym idzie i deponowanie odpadów, po II wojnie światowej wznowiono w roku 1948. 

Początkowo, aktualna strefa kompleksu składowisk odpadów „Zielona”, była obszarem wydobycia surowca mineralnego o genezie fluwioglacjalnej, prawdopodobnie piasku. W wyrobisku poeksploatacyjnym powstało składowisko. 

Utworzone składowisko odpadów przemysłowych, którego częścią jest obecnie ISO, położone jest w południowo-wschodniej części Zakładów Chemicznych „ZACHEM” S.A. w Bydgoszczy S.A. przy ul. Zielonej, na działkach o numerach ewidencyjnych 9/107, 9/105, 9/103, w obrębie geodezyjnym 137. W związku z położeniem składowiska przy ulicy o nazwie Zielona, zwyczajowo nazywane jest kompleksem składowisk odpadów „Zielona”. Samo składowisko zajmuje łącznie powierzchnię około 11 ha i stanowi kompleks 3 mniejszych odrębnych obiektów: we wschodniej części jest to zrekultywowane składowisko ogólnozakładowe, część centralna to dawny zrekultywowany plac spalań, a część zachodnia kompleksu stanowi Izolowane Składowisko Osadów. 

 

Szkic lokalizacyjny Izolowanego Składowiska Osadów na tle kompleksu
składowisk odpadów „Zielona” (wg Pietrucin, 2015)

Izolowane Składowisko Osadów (ISO) wybudowano w latach 1987-1991. Ulokowano je w granicach aktualnego kompleksu składowisk odpadów przemysłowych „Zielona”, na zachód od placu spalań, a częściowo na terenie dawnego wyrobiska (szczegółowy opis w punkcie 3 ścieżki edukacyjnej). Obiekt ISO o powierzchni 4,8 ha zaprojektowano na przyjęcie odpadów o objętości 188 tys. m3. Składowisko ISO posiadało izolację spągu złożoną z dwóch warstw folii PCV oraz drenaż. Dla obiektu tego zaprojektowano i wykonano również sieć obserwacyjną (monitoringową). Sieć ta złożona była z 11 piezometrów, czyli małośrednicowych otworów badawczych. Piezometry miały średnicę 168 mm i do dzisiaj służą do obserwacji poziomu zwierciadła wody i poboru próbek wody do badań jakości. Sieć piezometrów, która została zaprojektowana dla monitorowania stanu hydrogeochemicznego czwartorzędowych wód podziemnych, aktualnie (2023 r.) obejmuje piezometry o numerach P (P17, P18, P19, P20 oraz P21) oraz o numerach Pz (Pz1, Pz2, Pz3, Pz4, Pz5, Pz6, Pz7, Pz9, Pz12 oraz Pz13). Piezometry są zlokalizowane na obrysie kompleksu składowisk odpadów „Zielona”.

Od zakończenia w 1992 r. budowy Izolowanego Składowiska Osadów (ISO), składowisko to przyjmowało osady z Centralnego Zbiornika Uśredniania Ścieków (CZU). 

Centralny Zbiornik Uśredniania Ścieków (CZU) wybudowano w roku 1977. Zajmował on powierzchnię 7,0 ha. W zbiorniku tym deponowano, a właściwie uśredniano, wszelkie osady powstałe w wyniku mieszania ścieków pochodzących z całego obszaru Zakładów Chemicznych. Zbiornik CZU został otoczony drenażem. Centralny Zbiornik Uśredniania Ścieków w znacznej części był zawsze wypełniony osadami, natomiast w latach 1986-1987, w skutek poważnej awarii, zbiornik nie przyjmował osadów. W konsekwencji tego zdarzenia wszystkie ścieki zakładowe prowadzone były otwartym rowem bezpośrednio do miejsca zrzutu do Wisły. Prawdopodobnie awaria ta wskazała na potrzebę budowy dodatkowego składowiska przejmującego pozostałości pościekowe, jakim ostatecznie stało się omawiane powyżej ISO.

Po uruchomieniu Centralnej Stacji Neutralizacji Ścieków (CSN) w bydgoskich Zakładach Chemicznych osady przetłaczano bezpośrednio do ISO, a po wprowadzeniu procesu odwirowania osadów przewożono je samochodami; procesu pompowania osadów zaprzestano. 

Brak jest szczegółowych danych opisujących czas funkcjonowania samej podczyszczalni ścieków, czyli Centralnego Zbiornika Uśredniania Ścieków (CZU), wiadomo jednak, że już w roku 2005 podczas konferencji naukowej Współczesne Problemy Hydrogeologii, w przewodniku sesji terenowej „Hydrogeologia Kujaw i Dolnego Powiśla” pracownicy Wydziału Ochrony Środowiska Z.Ch. „ZACHEM” wspominają o „nieistniejącym (...) Centralnym Zbiorniku Uśredniania Ścieków (CZU)”.